હું કોણ છું? : સ્વયંને કેવી રીતે ઓળખવું?

શું તમે તમારી જાતને ક્યારેય પૂછ્યું છે કે, ‘ખરેખર હું કોણ છું?’ શું હું એક પિતા, એક પતિ, એક મિત્ર, એક એન્જિનિયર, એક મુસાફર છું કે દર્દી છું? ખરી હકીકત તો એ છે કે, પુત્રના આધારે તમે એક પિતા છો. પત્નીના આધારે તમે એક પતિ છો. ટ્રેનના આધારે તમે મુસાફર છો. તો તમારી બધી ઓળખાણ, જે તમે તમારી જાત વિશે માનો છો, તે બધી જ બીજાના આધારે છે. તો પછી તમે પોતે કોણ છો? એક પિતા, એક પતિ કે એક મુસાફર?

‘હું કોણ છું?’ તે પ્રશ્નનો જવાબ ના મળવાથી, તમે પોતાની નવી ઓળખાણ બનાવતા રહો છો, પરિણામે તમે તમારા સાચા સ્વરૂપથી વધુ દૂર જતા રહો છો. પોતાનું સાચું સ્વરૂપ ન જાણવાથી આ જિંદગીના બધા દુઃખો ઊભા છે. જ્યાં સુધી તમે તમારા સાચા સ્વરૂપને નથી ઓળખતા, ત્યાં સુધી તમે તમારી જાતને એ નામથી માનો છો જે તમને આપવામાં આવેલું હોય છે.

તો તમે કોણ છો? ખરેખર, તમે એક શાશ્વત આત્મા છો. પાછલા અનંત જન્મોથી આત્મા અજ્ઞાનના પડદા પાછળ છૂપાયેલો છે. જેના લીધે આપણને આપણા સાચા સ્વરૂપનો અનુભવ થતો નથી. જ્ઞાની પુરુષની કૃપાથી, જ્ઞાનવિધિ (આત્મસાક્ષાત્કાર)ના વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગ દ્વારા તમારા ખરા સ્વરૂપને ઓળખવું શક્ય છે. ત્યારબાદ, તમે માત્ર શુદ્ધાત્માની સમજણ જ નહીં પરંતુ, તમારી ખરી શાંતિનો અનુભવ પણ કરી શકશો.

“હું કોણ છું” વિશે વધુ જાણવા માટે ઉત્સુક છો, તો તે વિશે વધુ વાંચો અહીં.

પોતાના સ્વરૂપની ઓળખાણ

દેહ અને આત્મા જુદા છે. 'હું કોણ છું ?' એવું પોતાનું સ્વરૂપ જાણવામાં આવે તો બહારની ચિંતા કે ઉપાધિ હોવા છતાં અંદરથી શાંતિ રહે. તો જાણો પોતાના સ્વરૂપને પૂજ્ય નીરુમા દ્વારા.

Spiritual Quotes

જ્ઞાની પુરુષ આત્માના ગુણધર્મ જાણે છે ને અનાત્માના યે ગુણધર્મ જાણે છે. એટલે જ્ઞાની પુરુષ આને છૂટૂં પાડી આપે તો આત્માની ઓળખાણ થાય.
"ધી વલ્ડૅ ઈઝ ધી પઝલ ઇટસેલ્ફ." ગોડ હેઝ નોટ ક્રીયેટેડ ધીઝ પઝલ. "ધેર આર ટુ વ્યુપોઇન્ટસ્‍ ટુ સોલ્વ ધીસ પઝલ, વન રીલેટીવ વ્યુપોઈન્ટ એન્ડ વન રીયલ વ્યુપોઇન્ટ. રીયલ ઈઝ પરમેનન્ટ, રીલેટીવ ઈઝ ટેમ્પરરી. ઑલ ધીસ રીલેટીવ્સ આર ટેમ્પરરી એડજસ્ટમેન્ટસ અને તમે પોતે પરમેનન્ટ છો!"
'હું કોણ છું' નું ભાન થાય તો My છૂટી જાય. My જો છૂટ્યું તો બધું છૂટ્યું. My ઈઝ રિલેટીવ ડિપાર્ટમેન્ટ એન્ડ I ઈઝ રીયલ. એટલે I ટેમ્પરરી હોય નહીં, I ઈઝ પરમેન્ટ. My ઈઝ ટેમ્પરરી. એટલે આમાં તમારે I ખોળી કાઢવાનો છે.
પરમાત્મા છે ? પરમાત્મા છે જ અને તે તમારી પાસે જ છે. બહાર ક્યાં ખોળો છો, પણ કોઈ આપણને એ દરવાજો ખોલી આપે તો દર્શન કરીએ ને ! એ દરવાજો એવો વસાઈ ગયો છે, કોઈ દહાડો પોતાથી ખોલાય એવો છે જ નહીં. એ તો પોતે તર્યા હોય એવા તરણતારણહાર જ્ઞાની પુરુષનું જ કામ છે.
'તારો ઉપરી વર્લ્ડમાં કોઈ નથી. તારાં ઉપરી તારાં બ્લંડર્સ અને તારી મિસ્ટેકો છે. એ બે નહીં હોય તો તું પરમાત્મા જ છે.'
હું કોણ છું' એ જાણવું હોય તો 'જ્ઞાની પુરુષ' પાસે જવું પડે. તે 'જ્ઞાની પુરુષ' અહંકારની હાજરીમાં 'હું કોણ છું' જણાવડાવે. ત્યાર પછી તમારો હિસાબ બેસી જાય.
આત્મજ્ઞાન જાણ્યા વગર આત્માનો સ્વાદ જરાય ન આવે.
જે જ્ઞાનથી સંસાર છૂટી જાય એ આત્મજ્ઞાન કહેવાય અને એ જ્ઞાન વપરાય તે ઘડીએ પ્રજ્ઞા કહેવાય.
આત્મજ્ઞાન થાય એટલે આખા બ્રહ્માંડનો સ્વામી થાય. ત્યાં સુધી બધા ભક્તો. આત્મજ્ઞાન થયા પછી એ ભક્તે ય ખરો ને ભગવાને ય ખરો.
આ સંસાર આપણને પોષાતો હોય તો કશું સમજવાની આગળ જરૂર નથી અને સંસાર આપણને કંઈ હરકતકર્તા થતો હોય તો આપણે અધ્યાત્મ જાણવાની જરૂર છે. અધ્યાત્મમાં 'સ્વરૂપ'ને જાણવાની જરૂર છે. 'હું કોણ છું' એ જાણ્યું કે બધાં 'પઝલ' સોલ્વ થઈ જાય છે.
સંસારનું એકેય દુઃખ અડે નહીં, એનું નામ આત્મા જાણ્યો કહેવાય.
હું કોણ છું' એ જાણીએ ત્યારે આત્મલક્ષી થવાય.
મોક્ષ તો જ્યાં સુધી શુદ્ધતા ઉત્પન્ન ના થાય ત્યાં સુધી ના થાય. શુદ્ધતા માટે 'હું કોણ છું' એનું ભાન થવું જોઈએ.
જે જ્ઞાનથી જગતની અસર ના થાય તે આત્મજ્ઞાન.