યોગ અને ધ્યાન, આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્તિમાં (આત્માનુભવ પ્રાપ્ત કરવામાં) કેવી રીતે મદદ કરી શકે?

મંત્રોચ્ચાર, ધ્યાન, યોગ, ચક્રોનું ધ્યાન, ઉપવાસ, તપ, જ્યોતિબિંદુનું ધ્યાન, શ્વાસોચ્છવાસનું ધ્યાન, કુંડલીની યોગ આ બધા મન અને અંતરશત્રુઓને (કષાયોને) કાબુમાં રાખવાના સાધનો છે. આ બધા, માત્ર આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્તિ થતાં સુધીનાં સાધનો છે.  આ બધા સાધનો અંતિમ ધ્યેય (સાધ્ય) નથી. આ બધામાં પ્રવૃત રહે તેટલા સમય સુધી વ્યકિતને સુખનો અનુભવ થાય છે અને જ્યારે તેમાંથી નિવૃત થાય ત્યારે પાછો પોતે હતો ત્યાંનો ત્યાં. મન જ્યારે નિરંતર કાબુમાં રહે, ત્યારે જ તેને ઉપચાર થયો કહેવાય છે.

નિર્વિકલ્પ સમાધિ એટલે મન-વચન-કાયાની ઉપાધિમાં પણ સંપૂર્ણ અસરમુક્ત દશા. માત્ર જ્ઞાનીઓ જ આવી સમાધિ દશામાં રહે છે, કે જ્યાં કોઈપણ માનસિક કે શારીરિક પરિસ્થિતિ એમને અસર કરતી નથી અથવા તો કોઈપણ સ્પંદન ઉત્પન્ન થતા નથી. આ ઉપરાંત, એકમાત્ર જ્ઞાની પુરુષ જ આત્માનું સાચું ધ્યાન તમને આપી શકે છે.

ચાલો, આપણે બધા અક્રમવિજ્ઞાની પરમ પૂજ્ય દાદાશ્રી ની કૃપાથી સાચુ ધ્યાન અને યોગની સમજણ પ્રાપ્ત કરીને પરમ આત્માનુભવને પામીએ.